HTX khó tiếp cận được nguồn vốn tín dụng để phục vụ việc mở rộng sản xuất kinh doanh. Ảnh: Minh Đảm.

Hiện nay các HTX muốn vay vốn từ các tổ chức tín dụng, nhất là ngân hàng thương mại thì phải có phương án kinh doanh và tài sản thế chấp. Thực tế các HTX tại ĐBSCL nói riêng cũng như cả nước nói chung đều hoạt động chỉ ở mức trung bình khá. Rất ít những HTX hoạt động tốt, có nguồn nhân lực để có thể tự viết các phương án kinh doanh. Đó là chưa nói việc HTX không có tài sản do vốn điều lệ ít hoặc tài sản được nhà nước tài trợ (thuộc loại tài sản không chia), không được thẩm định để thế chấp. Do đó, việc tiếp cận vốn từ các ngân hàng thương mại hầu như bất khả thi.

Để giải quyết nhu cầu tín dụng cho HTX thực tế một số thành viên nòng cốt phải “lách” bằng cách đem sổ đỏ của gia đình thế chấp các khoản vay dưới tên cá nhân thành viên.

Trước đây, chúng tôi có biết đến trường hợp ông Thạch Đa Ra, Giám đốc HTX Tân Mỹ (Trà Ôn, Vĩnh Long) cũng thế chấp sổ đỏ của gia đình để vay vốn phát triển cho HTX. Hiện nay, qua trao đổi với Liên minh HTX một số tỉnh, thành ĐBSCL các đơn vị đều cho biết thực tế các HTX vay ngân hàng đều phải có sổ đỏ của thành viên.

Thông tin về nguồn vốn hỗ trợ cho các thành viên của Liên minh HTX Trà Vinh, bà Lê Thu Nhạn, Phó Chủ tịch Liên minh HTX cho biết, Liên minh có quỹ đầu tư phát triển HTX khoảng 10 tỷ đồng cho các thành viên vay. Tuy nhiên, thành viên cũng cần phải có tài sản thế chấp mới được vay. Bà Nhạn nói thêm rằng, do là cơ quan hỗ trợ HTX nên thẩm định có phần “nhẹ thở” hơn các ngân hàng thương mại.

Còn tại Liên minh HTX Vĩnh Long, trao đổi với một cán bộ công tác tại đây chúng tôi cũng được biết, đơn vị này có quỹ đầu tư khoảng 1 tỷ đồng cho các thành viên vay. Nhưng chỉ vay mua sắm thiết bị nhưng phải thế chấp bằng chính tài sản đó. Ví dụ mua xe tải thì thế chấp cà-vẹt. Chứ chưa cho vay vốn lưu động.

Nói về vấn đề tiếp cận vốn vay tại các ngân hàng thương mại, ông Nguyễn Văn Đời, Chủ tịch Hội đồng quản trị HTX Nông nghiệp Bình Thành (Lấp Vò, Đồng Tháp) cho hay: “HTX kinh doanh điện nông thôn, có tài sản thực tế khoảng 10 tỷ đồng nhưng không thể thế chấp để vay vốn được với lý do cán bộ ngân hàng không thẩm định tài sản thực tế theo từng sản phẩm”.

Ông Nguyễn Văn Đời cho rằng: “Nếu thời gian tới, các HTX tiếp tục phải có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất thì ngân hàng mới cho vay vốn thì không bền vững. Chính vì thế, ông Đời kiến nghị Ngân hàng Nhà nước nên nghiên cứu đến việc cho phép ngân hàng địa phương thẩm định thực tế tài sản của HTX. Bên cạnh đó, có chính sách, văn bản hướng dẫn thực hiện cụ thể hoạt động này để HTX sẽ sớm được tiếp cận với nguồn vốn tín dụng từ ngân hàng.”