Theo Bộ tiêu chí Quốc gia về xã NTM giai đoạn 2016 - 2020, để đạt được tiêu chí 13, các xã cần đạt 2 chỉ tiêu: có HTX hoạt động theo đúng quy định của Luật HTX năm 2012 và có mô hình liên kết sản xuất gắn với tiêu thụ nông sản chủ lực đảm bảo bền vững. Trong bộ tiêu chí giai đoạn 2021 - 2025, tiêu chí số 13 được bổ sung thêm 1 chỉ tiêu nữa, đó là thực hiện truy xuất nguồn gốc các sản phẩm chủ lực của xã gắn với xây dựng vùng nguyên liệu và được chứng nhận VietGAP hoặc tương đương…

Kinh tế nông nghiệp khởi sắc

Trong giai đoạn 2017 - 2022, kinh tế tập thể, nòng cốt là các HTX đã góp phần vào tái cơ cấu kinh tế nông nghiệp, nông thôn và xây dựng nông thôn mới, đồng thời đã tạo thêm nhiều việc làm, thu nhập cho hàng trăm nghìn lao động trong tỉnh Tuyên Quang.

Thành viên HTX rau quả an toàn Đức Ninh (Hàm Yên) trồng thanh long theo hướng an toàn cung cấp ra thị trường.

Nhiều HTX đã mở rộng sản xuất kinh doanh, phát triển thêm các dịch vụ mới gắn với chuyển đổi hoạt động theo Luật HTX 2012. Tiêu biểu như HTX Chè 168, HTX Chè Làng Bát, xã Tân Thành (Hàm Yên); HTX Dịch vụ sản xuất Nông nghiệp Sử Anh, phường Mỹ Lâm (TP Tuyên Quang); HTX Chè Shan tuyết Hồng Thái (Na Hang); HTX Sản xuất rau quả an toàn Đức Ninh (Hàm Yên), HTX Dịch vụ nông nghiệp Ỷ La (TP Tuyên Quang)...

Thực hiện Chương trình mục tiêu Quốc gia xây dựng nông thôn mới và phong trào thi đua “Tuyên Quang - Chung sức xây dựng nông thôn mới”, các HTX đã củng cố bộ máy, xây dựng phương án sản xuất, đầu tư máy móc, ứng dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật, nâng cao hiệu quả sản xuất, nhanh chóng thích nghi với cơ chế thị trường, tăng cường liên kết, hợp tác với các doanh nghiệp, các tổ chức kinh tế trong hoạt động, tạo việc làm và thu nhập ổn định cho người lao động, góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế, cơ cấu lao động của địa phương.

Đến thời điểm 31/7/2023, trên địa bàn tỉnh Tuyên Quang có 517 HTX. Trong đó, có 433 HTX hoạt động trong lĩnh vực nông nghiệp, với số lượng thành viên HTX là 8.583 thành viên. Hoạt động của các HTX tác động không nhỏ vào việc hỗ trợ kinh tế hộ thành viên thông qua cung cấp các dịch vụ vật tư đầu vào, nâng cao kỹ thuật sản xuất, chế biến và bao tiêu sản phẩm đầu ra, tiến tới sản xuất sản phẩm OCOP, sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP nhằm nâng cao hiệu quả sản xuất, tăng giá trị sản phẩm, tăng thu nhập và tạo việc làm cho thành viên và người lao động, nhất là trong lĩnh vực sản xuất nông nghiệp. Bước đầu đã có HTX tham gia xuất khẩu sản phẩm.

Hiện toàn tỉnh có 104 chủ thể là HTX có sản phẩm OCOP có 147 sản phẩm được xếp hạng từ 3 sao trở lên (trong tổng số 191 sản phẩm, chiếm tỷ lệ 77%), có 77 HTX đăng ký bảo hộ nhãn hiệu tại Cục Sở hữu trí tuệ cho 82 sản phẩm, góp phần tái cơ cấu ngành nông nghiệp và xây dựng nông thôn mới trên địa bàn tỉnh.

HTX trở thành “đầu tàu” tổ chức sản xuất

Không ngừng nỗ lực, sau hơn 3 năm thành lập, đến nay, HTX sản xuất rau quả Đức Ninh (Hàm Yên) đã dần lớn mạnh. Khi mới thành lập, HTX có 7 thành viên song đến nay HTX đã phát triển lên 15 thành viên. Ông Nguyễn Việt Phong, Giám đốc HTX cho biết, với 21 ha cây ăn quả, bao gồm: Thanh long, cam, bưởi, ổi, chanh tứ thì...được HTX thực hiện sản xuất theo hướng VietGap đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm, nâng cao chất lượng và giá trị. Hiện tại sản phẩm của rau quả của HTX đang được cung ứng vào các chợ truyền thống, cửa hàng thực phẩm sạch trong và ngoài tỉnh. Phát triển trồng cây ăn quả, các thành viên của HTX đã có việc làm, tăng thu nhập, bình quân thu nhập hàng năm của các hộ thành viên đạt từ 300-450 triệu đồng/năm.